Krzesło Hałasa typ 200-190 to chyba dziś najpopularniejszy mebel z epoki PRL. Wyróżnia się nie tylko pięknym dizajnem i wygodą, ale także dostępnością. To nie rzadkie „płucka” Marii Chomentowskiej czy „muszelki” ale masowo produkowany w latach 60 i 70 grzybek, którego być może znajdziesz gdzieś na strychu u rodziny.
Nawet jak nie przepadasz za tym krzesłem to nie wyrzucaj! Oddaj, sprzedaj, daj mi znać:). To ciekawy przykład polskiego wzornictwa i świadectwo epoki. Jeżeli myślisz o jego renowacji i wstawieniu do domu to poczytaj kilka ciekawostek o meblu i projektancie.
Jasne że Hałas to nazwisko projektanta tego krzesła, ale…
Czy wiesz, że Rajmund Teofil Hałas był nie tylko projektantem mebli, lecz także twórcą witraży, poetą i malarzem? Człowiek renesansu w epoce PRL . Projektował budynki i kościoły, a wraz z nimi krzyże, witraże, pomniki.
Od dziecka był związany z drewnem, ponieważ jego ojciec był stolarzem, a on sam najpierw ukończył technikum stolarskie, a dopiero potem został architektem. Dziś powiedzielibyśmy o nim młody i zdolny, bo jeszcze zanim obronił dyplom na kierunku architektury wnętrz został kierownikiem pracowni projektowej w Zjednoczeniu Przemysłu Meblarskiego w Poznaniu.
Najsłynniejszy grzybek
Krzesło ma ksywę grzybek – ponieważ jego siedzisko wygląda jakby było zamontowane na nóżce. Czy to dobre porównanie, nie wiem, ale dobrze wiedzieć, jak się chce zabłysnąć w towarzystwie.
Ten mebel podbił wiele salonów w prl, a raczej – wielofunkcyjnych pokoi dzienno-jadalniano-sypialnianych – był królem zajmowania małej przestrzeni w ciasnych mieszkankach M3. Żniwo tej niezwykłej popularności możemy zbierać dziś – podobnie jak 366 czy Aga-B jest łatwo dostępny w serwisach sprzedażowych i na FB w stanie do renowacji.
Typ 200-190 i jego brat bliźniak A5908
Najczęściej mylonym krzesłem z typem 200-190 jest jego brat bliźniak – typ A5908. Różnice są jednak istotne:
- tapicerka – typ 200-190 ma tapicerowane oparcie, typ A 5908 ma tapicerowane tylko siedzisko a oparcie pozostaje drewniane
- płozy – typ 200-190 ma jedną poprzeczną płozę łączącą przód i tył stelaża, a w typie A5908 występują 2 płozy.
- Listwa przednia – drobna i okrągła w A5809 i masywna oraz spłaszczona w 200-190.
Typ A-5908 był produkowany w Fabryce Mebli Giętych w Zwierzyńcu a 200-190 w innych miejscach i głównie na rynek krajowy (patrz pkt 4).
Paczków, Olsztyn, Głuchołazy czy Goleniów?
Produkcja Hałasa typ 200-190 odbywała się w kilku zakładach, w różnych okresach i wariantach przez co najmniej 10 lat.
- Paczkowskie Fabryki Mebli (oraz w ich zakładzie nr 5 w Opolu)
- Olsztyńskie Fabryki Mebli
- Głuchołaskie Fabryki Mebli
- Goleniowska Fabryka Mebli – tu krzesło produkowano pod innym oznaczeniem – 1382/B
Jedna literka robi różnicę, czyli 2 wersje produkcyjne krzesła
Wszyscy kojarzymy hałasa w wersji z tapicerką, ale mało kto wie, że była także produkowana jego stolarska wersja, czyli pozbawiona tapicerowanego siedziska i oparcia. Zamiast tapicerki użyto sklejki bukowej. W katalogach wersja stolarska widnieje opatrzona dodatkowo literą C. Stylistyką trochę nawiązuje do krzesła Marii Chomentowskiej.
Krzesło Hałasa z kedrą czy bez?
Kedra, zwana także bizą, to inaczej ozdobna lamówka dookoła siedziska. Tak wykończone siedzisko wygląda bardziej elegancko i pozwala także podkreślić grubość siedzenia. Tapicerowanie siedziska odbywało się na gładko, bez ozdobnej lamówki. Tkanina jest naciągana na rogach.
Hałas w wersji z kedrą
Hałas w wersji bez kedry
Czytamy etykietę
Oprócz wspomnianych wcześniej fabryk, które produkowały to krzesło, na etykiecie znajdziemy informacje techniczne – o drewnie, wybarwieniu, tkaninie.
Królowała tarcica bukowa na stelażu i pianka moltoprenowa jako wypełnienie. Ale podobno zdarzały się krzesła w dębinie lub jesionie a w tapicerce stosowano wypełnienie trawą morską. Ktoś miał takiego Hałasa na warsztacie?
Krzesło było barwione i lakierowane w połysku.
Krzesło Hałasa przy barze
Krzesło po latach doczekało się wznowienia produkcji. Firma 366 Concept kupiła prawa autorskie do jego ponownej produkcji i wykonuje je współcześnie z zachowaniem wszystkich detali i niuansów oryginału. Zmieniło się jednak drewno do budowy stelaża – dziś krzesła są robione z jesionu zamiast buczyny. Pojawił się również model hałasa hokera – w sumie 14 różnych wariacji tego krzesła!. To – plus nowoczesne tkaniny i wypełnienia powoduje, że nowe krzesło można kupić w cenie od 1100 zł.
Co Ci to przypomina?
Krzesła powstały w latach 60. która znajdowała się pod mocnym wpływem skandynawskiego wzornictwa. Możemy znaleźć wśród skandynawskich krzeseł wiele przykładów wzorniczego pokrewieństwa dusz. Sam Hałas był na stypendium w Szwecji w latach xx, gdzie przez kilka miesięcy znajdował się pod wpływem tamtego wzornictwa, więc nic dziwnego, że jego projekty nawiązują do skandynawskiej stylistyki.
Zrób sobie krzesło Hałasa
Krzesła możesz odnowić samodzielnie zaoszczędzając sporo na zleceniu renowacji a przy okazji ucząc się solidnych podstaw tapicerki. Do tego poczucie sprawczości i satysfakcja z własnoręcznie odnowionych mebli. Sporo Hałasów przewinęło się już przez moje warsztaty, ale nie każdy może na nie dotrzeć do Warszawy. Dlatego przygotowałam kurs z lekcjami video, gdzie krok po kroku pokazuję jak samodzielnie odnowić ten model krzesła. Nauczysz się jak oczyścić, wybarwić i zabezpieczyć stelaż, wykonać drobne prace naprawcze, zdjąć i uszyć nową tapicerkę.
W kursie znajdziesz lekcje pokazujące zarówno uszycie pokrowca z kedrą jak i bez kedry. W tym ostatnim przypadku nie potrzebujesz maszyny do szycia, wystarczy zszywacz ręczny.
Zobacz filmik w którym pokazuję, jak wygląda kurs
Razem z kursem otrzymasz wykrój tapicerski na krzesło, dzięki któremu zaoszczędzisz czas na samodzielnym przygotowaniu elementów obicia. Wykrój możesz powielić i wykorzystywać wielokrotnie! Wiele razy korzystaliśmy z niego na warsztatach i pasuje na każde krzesło Hałasa.
Wykrój możesz także kupić samodzielnie, bez kursu.
Jestem tutaj pierwszy raz i widzę że nie jest to moje ostatnie odwiedziny tej strony internetowej. Odnawianie starych mebli jest czym ciekawym. Fajne się czyta to co Pani pisze, kurs tez pewnie jest napisany w sposób łatwy do naśladowania. Podziwiam Panią i gratuluję pasji. Myślę że czym więcej czasu poświęcę na czytanie Pani bloga to tym więcej znajdę ciekawych i inspirujących rzeczy.
Dziękuję i pozdrawiam.
Jestem pod bardzo dużym wrażeniem Pani talentu. Przeglądam Pani blog i nie mogę uwierzyć w to co Pani robi. Jest to niesamowita sztuka, nadanie drugiego życia starym meblom.
Życzę wytrwałości w nowym roku i żeby był jeszcze bardziej inspirujący niż ten poprzedni.
Genialne są te Pani przeróbki 🙂 I nie sądziłam, że takie łączenia różnych wzorów i kolorów mogą się tak fajnie sprawdzić
Właśnie zaczęłam rozpruwać tapicerkę i się okazało, że krzesła są wypełnione trawą morską – nie wiem co teraz robić…
Fajne
I’m impressed by how well you’ve covered this topic—thank you!