Poradniki

Na półkach marketów budowlanych widać długie rzędy puszek z napisem „emalia do drewna i metalu”. Farba do malowania drewna – brzmi prosto, ale czym kierować się wybierając produkt? Co to znaczy emalia ftalowa i czym się różni od akrylowej? Ile razy malować drewno? Poniżej garść informacji na temat farb do drewna plus opinie o wybranych produktach na podstawie zebranych doświadczeń.

Typy farb do drewna

[aktualizacja posta – marzec 2020]

W marketach budowlanych możesz stać bezradnie przed ścianą z farbami i zastanawiać się, co wybrać. Nadmiar producentów, nazw, kolorów, instrukcji przytłacza, stąd moja syntetyczna próba zestawienia największych różnic między typami farb. Nie wszystkie farby dostępne są w marketach – jest wielu dystrybutorów specjalistycznych farb, które dostaniesz tylko przez internet lub w małych pracowniach. Zerknij na tabelę: drewno możesz pomalować przynajmniej sześcioma rodzajami farb!

Dla efektu końcowego największe znaczenie ma czy farba jest w macie, półmacie czy połysku. Farby kredowe zawsze będą matowe, ponieważ zawierają w sobie kredę. Farby akrylowe często są w półmacie lub satynie, co jest równoznaczne z lekko połyskującą powierzchnią (odbijającą światło).

Drugi ważny element to stopień krycia – z jednej strony są farby akrylowe transparentne Bloom, które mają zachować widoczne słoje i farby mocno kryjące już przy pierwszej warstwie, a z drugiej – mocno kryjące kredowe i mineralne.

Trzeci aspekt to trwałość. Bardziej trwałymi farbami są te na bazie rozpuszczalnika. Ich wadą jest bez wątpienia zapach i czas schnięcia, wynoszący nawet 12h dla jednej warstwy. Współczesne farby na bazie wody są jednak również bardzo trwałe i mam wrażenie, ze skutecznie wypierają z tynku hobbystycznego farby rozpuszczalnikowe. Te ostatnie mają się dobrze w profesjonalnych stolarniach, gdzie nakłada się je maszynowo.

Czwarty temat to cena. Farby akrylowe są najtańszą wersją, a farby kredowe, mineralne czy kazeinowe często kosztują ponad 100 za 1 l. Patrząc na cenę trzeba równocześnie porównywać wydajność deklarowaną przez producenta. Farby mineralne są bardziej wydajne niż akrylowe, więc zużyjemy ich mniej.

	Właściwości	Popularni producenci
akrylowe	Czas schnięcia – 2-4h Przyczepność – średnia, do powierzchni trudnych należy użyć podkładu Odporność – średnia, przy intensywnym użytkowaniu bez zabezpieczenia mogą pojawić się przetarcia i odpryski Efekty – malowanie na gładko, pozwalają uzyskać połysk Zabezpieczanie – tak, lakier, wosk	Dulux Decoral Luxens Bondex Śnieżka Flugger Tikkurila
akrylowe o podwyższonej przyczepności	Czas schnięcia – 4-8h Przyczepność – dobra, można nakładać bez podkładu Odporność – większa niż zwykłe akrylowe, ale też może odpryskiwać na złym podłożu Efekty – podobne jak przy akrylowych	Viva Home! V33 Syntilor Jeger Newcolours
Farby kredowe	Czas schnięcia – do 2h Przyczepność – bardzo dobra, farby są gęste i szybko zasychają podczas malowania Odporność – dobra, ale wymagają wosku, który utwardza się 30 dni Efekty – głęboki mat, możliwość uzyskania nierównej, fakturowej powierzchni Zabezpieczanie – tak, lakier, wosk	Annie Sloan Autentico Vittorino Liberon Jeger Renesans
kazeinowe (mleczne)	Czas schnięcia – 2-4h Przyczepność – dobra, można używać bez podkładu Odporność – podobna jak dla farb kredowych Efekty – matowa powierzchnia, dobre farby do przecierek i efektów dekoracyjnych Zabezpieczanie – tak, lakier, wosk	Liberon Milk Paint (Miss Mustard Seed)
mineralne	Czas schnięcia – 2-4h Przyczepność – bardzo dobra, można używać bez podkładu Odporność – bardzo dobra, dzięki zawartym w farbie krzemianom Efekty – matowa powierzchnia, polerowanie nadaje lekki połysk Dodatkowe właściwości samopoziomujące	Fusion Annabel Duke Amazona Nordic Chic
ftalowe lub alkidowe (na bazie rozpuszczalnika	Czas schnięcia – do 12h Przyczepność – bardzo dobra, można używać bez podkładu Odporność – bardzo dobra, farba ma oleistą konsystencję i bardzo dobrą rozlewność Efekty – lekki połysk, gładka powierzchnia	Śnieżka Luxens Jedynka Nobiles Colours

Emalia, emulsja, farba

Emulsja to obecnie najczęściej określenie farb do malowania ścian lub sufitów. Są gęste, nie ściekają podczas malowania, a po wyschnięciu tworzą powłokę odporną na szorowanie. Ich spoiwem może być winyl, lateks, a także akryl, dlatego mówi się o farbach (emulsjach) akrylowych do ścian. Nie oznacza to jednak, że można jej użyć jako farba do malowania drewna
Z kolei różnica pomiędzy farbą a emalią polega na tym, że farby zawierają w swoim składzie mniej żywicy i więcej wypełniaczy – nakładają się grubą warstwą, niwelując różnice w fakturze podłoża i przeważnie są stosowane jako podkłady. Emalie są to wyroby stosowane jako warstwa nawierzchniowa ostateczna i mają wyższą zawartość żywicy o lepszych parametrach, np. połysk.

10 zasad dobrego malowania

Malowanie mebli różni się od malowania ścian. Nakładasz mniej farby, a sama farba jest rzadsza. Kładziesz przynajmniej trzy warstwy (farba akrylowa), a pierwsza warstwa ma charakter podkładowy. Zapamiętaj te 10 wskazówek.

1.	Nie maluj w mrozie i upale	Optymalna temperatura to od 5 do 25 stopni Jeżeli temperatura będzie nieodpowiednia, farba będzie tężeć, mazać się, źle rozprowadzać ma meblu i proces schnięcia będzie nieprawidłowy.
2.	Światło dzienne to połowa sukcesu	Zawsze mam problem z jakością położonej warstwy, gdy maluję w garażu, przy złym oświetleniu lub przy górnym świetle. Jeżeli nie malujesz za dnia, to koniecznie stosuj punktowe źródła światła, dodatkowe lampki oświetlające obszar roboczy.
3.	Mieszanie to nie wstrząsanie	Może to banalna uwaga, ale ja swoją pierwszą komodę malowałam czerwoną farbą, której nie rozmieszałam i dopiero przy drugiej warstwie zorientowałam się, że pigmenty są na dnie…Mieszaj przynajmniej 1 minutę pędzlem, patyczkiem do sushi czy listewką; wstrząsając puszką parę razy nie rozmieszasz farby i pigmentów!
4.	Zaplanuj dobrze ilość farby	Ta uwaga ma zwłaszcza znaczenie jeżeli sami mieszamy kolor farby. Potem nie uda nam się odtworzyć identycznego koloru, gdy farby zabraknie. Co do zasady planuj nałożenie 3 warstw, a przy jasnych kolorach na ciemne podłoże – 4 lub nawet 5 warstw.
5.	Zmocz pędzel lub wałek	Zacznij pracę mokrym pędzlem lub wałkiem, a wcześniej przejedź po nim ręką i usuń ewentualne wypadające włosy lub kłaczki. Pamiętaj o dokładnym odciśnięciu wody!
6.	Zabezpiecz taśmą	Planujesz malować dwoma kolorami lub zostawić elementy drewna – pamiętaj o taśmie, którą zabezpieczysz te miejsca.
7.	Strategiczna kolejność	Odkręć fronty i wyjmij szuflady. Na pierwszy malarski ogień idą narożniki szuflad, szafek, półek itp. Najpierw pomaluj wnętrze mebla lub szuflad, a potem zewnętrzne elementy.
8.	Pierwsza warstwa nie musi wszystkiego zakryć	Często nakładając w zapamiętaniu farbę, mamy skłonność do dokładnego zamalowywania starej powierzchni. Pierwsza warstwa ma charakter podkładowy i powinna być cienka.
9.	Po malowaniu usuń zacieki na mokrej farbie	Po nałożeniu warstwy obejrzyj dokładnie pracę i małym pędzelkiem rozcieraj wszelkie zgrubienia, zacieki, krople, usuń kłaczki i paprochy, a wszytko zanim farba wyschnie.
10.	Przestrzegaj czasu schnięcia	Producenci zawsze określają, po jakim czasie możesz nakładać kolejną warstwę. Pilnuj tej zasady, bo możesz mieć kłopoty z łuszczeniem się farby.

Zanim chwycisz za pędzel

Zdobyłaś stary mebel, chcesz go odnowić, najchętniej w jednym z modnych odcieni … ale pamiętaj – nałożenie farby na drewno to swojego rodzaju decyzja ostateczna. Jeżeli w przyszłości chciałabyś przywrócić mu naturalny odcień drewna usunięcie powłoki malarskiej będzie bardzo trudne, zwłaszcza z drewna dębowego. Farba wnika we wszystkie pory i zakamarki, a w przyszłości usuwanie jej to swoista droga przez mękę, bez gwarancji, ze się uda
w 100%. Szczególnie trudne jest usuwanie farb ftalowych, z akrylowymi jest łatwiej.

Białe meble

Białe meble – jeżeli chcesz „pomalować mebel na biało” zastanów się, jaki efekt chcesz tak naprawdę uzyskać. Można pokryć meble białą, jednolitą płaszczyzną farby, ale można także:

zachować rysunek słojów i delikatnie pobielić (przytłumić) naturalny kolor
nałożyć bejcę (np. szarą, grafitową), a następnie wybielić ją pastą wybielającą
uzyskać biel stosując technikę suchego pędzla
wprowadzić przecierki na krawędziach
wprowadzić przecierki na powierzchni mebla

Potrzebujesz pigułki wiedzy? Kompaktowego opracowania, któe poprowadzi cię krok po kroku przez różne techniki odnawiania starych mebli? Zobacz ebooka, którego przygotowałam specjalnie dla osób początkujących. Zdobądź solidne podstawy i działaj, bo nic tak nie uczy jak własna praktyka!

ZOBACZ

Model niemal kultowy – fotel projektu Chierowskiego zwany nr 366 przeleżał trochę w piwnicy, ale wreszcie zyskał nowe ubranko i odświeżony stelaż. Wymienione obicie, odnowione nóżki, nowe śruby – sprawa wydaje się prosta, ale podczas tej pierwszej samodzielnej tapicersko-stolarskiej renowacji pojawiło się parę pułapek.

Fotel ma niezwykle prostą konstrukcję – całość spinają 4 śruby zamontowane po jednej w każdej nóżce. Po rozkręceniu siedziska zdjęłam z niego stare obicie, a następnie rozprułam je na szwach i wyprałam. Dopiero wtedy przystąpiłam do wykrojenia nowego obicia z materiału w pepitkę. I tu pojawił się pierwszy problem – jak szyć taki materiał, czy robić wypustkę i jak? W oryginale w wypustce znajdował się sznureczek, który nadawał jej bardziej okrągły kształt. Ja sznureczka nie miałam, miałam natomiast imperatyw aby natychmiast zabrać się za szycie, więc podszyłam krawędzie boczków siedziska i naszyłam je na część frontową. Niestety, okazało się, że po zszyciu pokrowiec jest za mały – boczki nie były w stanie zakryć całości drewnianej konstrukcji fotela. Musiałam ciąć jeszcze raz.

Tapicerka przed (po prawej) i po

Samo tapicerowanie jest dość proste – trzeba dobrze naciągnąć materiał i przymocować go zszywkami tapicerskimi. Dodam, ze nie wymieniałam gąbki w środku, bo była w dobrym stanie, ale najlepsze szkoły zalecają oczywiście wymienić całe wnętrze fotela.

Kolejnym wyzwaniem były nóżki pokryte grubą, popękaną warstwą lakieru. Tu pomógł mi preparat 3v3 do usuwania starych powłok malarskich i lakieru, jednak sporo energii trzeba było włożyć, żeby zeskrobać to ustrojstwo. Niestety, chociaż używałam chemii, szlifierki, papieru ściernego nie udało mi się uzyskać 100% czystej powierzchni drewna. Plamy pojawiły się po nałożeniu bejcy (kolor orzech) i już niczym nie udało mi się ich usunąć. Kilkakrotne bejcowanie i lakierowanie nieco zamaskowało plamy, ale JA wiem gdzie one są…

Osobny temat to klejenie poszczególnych elementów stelaża. Po tylu latach leżakowania klej rozsechł się, a całość stała na chwiejnych nogach. I znowu – skrobanie, wydłubywanie starego kleju, dopasowywanie elementów i klejenie. Niestety brak ścisków stolarskich to mała katastrofa – musiałam użyć pasków – skórzanego i od szlafroka, aby całość poskładać.

Mimo tych problemów udało się postawić fotel na nogi i na koniec doszyć 2 czerwone guziczki oraz usadzić psa – na razie w formie poduszki:)