farby kredowe

Farby kredowe – ich idea jest prosta – malujemy meble praktycznie od razu, bez szlifowania starych powłok. To kusząca perspektywa dla każdego, kto choć raz zdzierał lakier lub farbę. W tym poradniku zebrałam informacje o wszystkich znanych mi, dostępnych na rynku polskim farbach kredowych – porównasz tu ceny, rodzaje farb oraz poukładasz sobie w głowie różne fakty i mity na temat ich stosowania.

Kiedy farby kredowe a kiedy akrylowe?

O malowaniu farbami akrylowymi, ich rodzajach, producentach, cenach pisałam w tym poradniku. Często spotykam się z pytaniem kiedy stosować akrylowe a kiedy kredowe. Poniżej małe porównanie, które ułatwi podjęcie decyzji.

Farby kredowe	Farby akrylowe
Lubisz styl vintage, rustykalny, shabby chic, prowansalski, a na powierzchni widać pociągnięcia pędzla, cieniowania, przecierki, mieszanie się kolorów. Te farby ułatwiają taką stylizację.	Zależy ci na jednorodnej, gładkiej powierzchni, nowoczesnym wyglądzie mebla. Chcesz osiągnąć „efekt bejcy” czyli widoczne słoje drewna przez warstwę koloru.
Farba z założenia daje grubszą powierzchnię, przypominającą nieco dawne farby wapienne	Farba daje cienką, „płaską” powłokę
Mebel nie wymaga gruntownego zdarcia starych powłok, wystarczy przeszlifowanie powierzchni.	Mebel powinien być z surowego drewna lub oczyszczony ze starych powłok, zmatowiona powierzchnia.
Jeżeli chcesz pomalować coś z gliny, metalu, tkaninę, PVC, okleinę na płycie – nie wymagają podkładu, mają bardzo dobrą przyczepność	Raczej nie nadają się do śliskich powierzchni, chyba ze zastosujemy podkład zwiększający przyczepność
Duży wybór gotowych, ładnych kolorów	Słaby wybór kolorów z odcieni szarości, pasteli. Konieczność wyboru z mieszalnika lub samodzielne mieszanie kolorów
Lepsze do malowania pędzlem	Lepsze do malowania wałkiem
Wyższa cena	Niższa cena
W większości przypadków trzeba dodatkowo zabezpieczyć lakierem lub woskiem	Nie trzeba niczym dodatkowo zabezpieczać

W sieci znajdziesz wiele opinii pozytywnych i negatywnych o stosowaniu farb kredowych. Bardziej doświadczeni „odnawiacze” uważają, że podobne efekty można osiągnąć za pomocą farb akrylowych lub że powierzchnia
pomalowana farbą kredową ma dziwną strukturę. Warto jednak samemu wypróbować efekty tej farby.

Typy farb kredowych

Farby kredowe to bardzo pojemny worek, w którym mieszczą się typy o różnych właściwościach. Łączy je jednak charakterystyczne, nieco szorstkie, raczej matowe wykończenie, dobra przyczepność do podłoża i szybkie
wysychanie (z wyjątkiem farb olejowych). Mamy więc farby kredowe:

mineralne – ich bazą są krzemiany
kazeinowe (mleczne) – na bazie kazeiny
klejowe – na bazie kleju kostnego lub skórnego
akrylowe i winylowe – na bazie żywic
emulsje olejowe – na bazie mieszanki wody i oleju lnianego

Każdy z tych typów ma inne właściwości chemiczne, trochę inaczej się nimi maluje, inna jest trwałość i przyczepność do podłoża. Również granulacja ziaren wypełniacza (najczęściej kredy) jest w nich różna. Każdy rodzaj będzie miał też grono swoich zwolenników i przeciwników. Nie stosowałam wszystkich rodzajów tych farb, więc trudno mi oceniać ich zalety i wady, ale liczę że napiszecie coś w komentarzach. Przyznam też że trudno mi było zaklasyfikować poszczególne farby do typów, ponieważ ich producenci (z nielicznymi wyjątkami) tego nie podają. Jeżeli macie
inną wiedzę to dawajcie znać!

Ceny, producenci, pojemności

Poniższe zestawienie zawiera listę 13 rodzajów farb kredowych. Różne typy, pojemności, ceny. To dość kompleksowe zestawienie ale być może pominęłam jakiegoś producenta.

	Nazwa	Typ	Poj. mini ml	Cena mini 1)	Poj. maxi ml	Cena max 1)	Cena 1l 2)	Kolory
1	Annie Sloan Chalk Paint	na bazie żywic syntetycznych	100	30	1000	145	145	32
2	Autentico Vintage	na bazie żywic pochodzenia roślinnego	100	35	1000	120	120	54
3	Autentico Versante	na bazie żywic pochodzenia roślinnego	–	–	1000	160	160	47
4	Amazona	mineralna	150	34	750 4000	125 480	167 120	20
5	Americana decor Chalky finish	akrylowa	59 236	11 34	473	56	118	29
6	Daily Art Farba Vintage	akrylowa	50	7	100	11	110	30
7	Pentart Dekor Paint	akrylowa	100	13	230	26	113	38
8	Jeger Rustic farba kredowa	akrylowa	–	–	500	64,5	129	10
9	La Pajarita Chalk Paint	akrylowa	–	–	175	27	154	27
10	Novasol Chalk Paint w sprayu	akrylowa	–	–	400	33	82,5	12
11	Viva Decor Chalky vintage look	akrylowa	–	–	250	31	124	16
12	Vittorino	akrylowa	250	18	1000	60	60	15
13	Steleko farba kredowa	akrylowa	250	19	1000	59	59	16
14	Byta yta	emulsja wodno-olejowa	125	33	1000	145	145	15
15	Everlong	akrylowa	100	35	1000	130	130	25
16	Fleur shalky look	mineralna	50	16	2500			64
17	Fleur eggshell	mineralna (bardziej odporna, satynowa)	130		2500			15
17	Renesans Ambiente Chalky Colors	akrylowa	–	–	250	25	100	28

1) Ceny mają charakter orientacyjny i mogą ulec zmianie w zależności od polityki sprzedażowej producenta lub
dystrybutora. Ceny pochodzą najczęściej z allegro lub z innych sklepów wskazanych przez wyszukiwarkę. Ceny zaokrąglone do pełnych zł

2) Cena za 1 l przeliczana z największego opakowania

Kilka uwag odnośnie powyższego zestawienia:

zdecydowanie tańsze są farby kredowe na bazie akrylu. Farby mineralne są najdroższe, ale też najbardziej trwałe i odporne na uszkodzenia powierzchni
większość farb w przeliczeniu na 1 l kosztuje ponad 100 zł; wyjątkiem są dwaj mali producenci polscy, którzy od niedawna oferują rodzime farby kredowe
największy wybór kolorów posiada firma Autentico, ale też inni producenci proponują ciekawy wybór pastelowych, delikatnych odcieni
niektórzy producenci oferują małe pojemności, co sprawdza się gdy chcemy na meblu używać kilku kolorów
farby kredowe można samemu barwić za pomocą pigmentów dostępnych w marketach budowlanych (np. firmy Śnieżka)

Update grudzień 2016

Na rynku pojawiły się nowe farby kredowe – tzw. 2 w 1, czyli farby, których nie trzeba woskować, ponieważ zawierają w sobie polimery. Na skutek polerowania powierzchnia robi się gładka i zabezpieczona jak po użyciu woskiem. Więcej o farbach everlong.

Update grudzień 2017

Do listy dołączyli dwaj kolejni producenci – Renesans oraz Fleur.

O farbach kredowych Rensans piszę więcej w tym poście, pisząc m.in. o malowaniu krzeseł, dobieraniu i miksowaniu kolorów, a także o historii jednych z najsłynniejszych polskich krzeseł – patyczaków z Radomia.

Farby olejne

Szukając informacji o farbach kredowych można natknąć się na farby olejowe na bazie oleju lnianego, których wypełniaczem jest kreda. Typowym przykładem jest farba Allback. Nie są to jednak farby kredowe lecz tradycyjne
farby olejne jakich używało się przed wojną. W odróżnieniu od farb kredowych czy farb chalky finish (kredowe wykończenie) daje płaską, cienką powłokę, która chroni wtedy, gdy nie jest poprzecierana. Różnice w stosunku do innych farb:

Mają dużo dłuższy czas schnięcia niż farby kredowe (ok 24h)
Ryzyko zżółknięcia – powierzchnia mebla powinna schnąć w świetle słonecznym, bo wtedy olej będący bazą farby nie zżółknie.
Odporność – większa niż farb kredowych, świetnie sprawdzają się na zewnątrz.
Natłuszczanie powierzchni – farby zaleca się do bardzo wysuszonych drewnianych powłok, ponieważ oprócz krycia nawilżają i konserwują malowaną powierzchnię.

Fakty i mity o podłożu gotowym do malowania

Farby kredowe są przeznaczone do malowania różnego rodzaju podłoża: drewna, płyt wiórowych, oklein, gliny, tkanin, metalu. O malowaniu każdego z tych podłoży można napisać osobny poradnik, ja skupię się na drewnie (i fornirze drewnianym).
Teoretycznie powinniśmy tylko drewniany mebel dokładnie umyć, odtłuścić i możemy działać. Teoretycznie, bo w praktyce możemy spotkać się z różnymi problemami, w zależności od tego jak był wykończony stary mebel:

Bejca – istnieje ryzyko, że bejca wejdzie w reakcję z farbą kredową i wyjdą plamy. Jest kilka
sposobów na zabezpieczenie się przed tym zjawiskiem. Można użyć szelaku, lakieru akrylowego lub primera szelakowego. Trzeba zwłaszcza uważać przy ciemnobrązowych meblach. Warto pomalować fragment mebla i odczekać 24h. Po tym czasie jeżeli wyjdą plamy – musimy zabezpieczyć mebel. Jeżeli plamy wyszły nam
po tym jak pomalowaliśmy cały mebel należy nałożyć na tą warstwę izolator i po wyschnięciu kontynuować malowanie.

Farba olejna – niekiedy możemy mieć do czynienia z meblem pokrytym tradycyjną farbą olejną, bez
żadnych żywić, która da się łatwo zmatowić, natomiast „nowoczesna” farba olejna czyli ftalowa będzie gładka i dość twarda. Wówczas nawet farba kredowa ma problem z dobrym przyleganiem. Z pewnością nie wystarczą 2 warstwy farby na pokrycie – trzeba założyć minimum 3-krotne malowanie.

Lite drewno – może zaistnieć ryzyko przesiąkania garbników zawartych w drewnie. Podobnie jak w przypadku bejcy, dobrze jest pokryć mebel izolatorem.

Politura lub lakier jachtowy – trudno je zarysować, często nawet przy szlifowaniu papierem
ściernym powierzchnia jest dosyć gładka. To oznacza, że pierwsza warstwa farby będzie najprawdopodobniej ślizgać się po powierzchni mebla i nie pokryje go równomiernie. Trzeba położyć jedną warstwę farby więcej niż zwykle.

Pewną przeszkodą w malowaniu będą ubytki w fornirze lub dziury w drewnie a także ślady po drewnojadach. Wszystko zależy od wielkości zniszczeń, ale większe ubytki powinniśmy zaszpachlować lub nakleić łatki z forniru. W przeciwnym razie, po zawoskowaniu będą jeszcze bardzo widoczne. Nie łudźmy się że farba kredowa je przykryje.

Podsumowując – zanim nałożysz pierwszą warstwę farby:

Umyj mebel nawet jeżeli wydaje ci się czysty; użyj do tego np. wody z płynem do mycia naczyń; nie przemaczaj mebla, tylko ścieraj brud
Użyj papieru ściernego do zmatowienia powierzchni – zaleca się 150-180.
Przeanalizuj czym był wykończony mebel i ewentualnie zabezpiecz powierzchnię izolatorem.

Technika malowania farbami kredowymi – zasady

Analizując instrukcje dystrybutorów, a także uczestnicząc w warsztatach i samodzielnie malując farbą kredową, zebrałam dla was garść porad:

1.
Zastanów się czy chcesz osiągnąć równomierną, gładką powierzchnię czy efekt przecierek i postarzania? Jeżeli chcesz zrobić przecierki na krawędziach to nałóż kolor, który będzie prześwitywał spod właściwego koloru; po wyschnięciu przetrzyj te miejsca świecą.

2.
Zastanów się czy nie trzeba rozrzedzić farby – farba jest bardzo gęsta i spowoduje zbyt grube warstwy farby na meblu. Szczególnie przy surowym drewnie można farbę nieco bardziej rozcieńczyć. Tu trzeba jednak zachować zdrowy rozsądek – zbyt rozcieńczona jest mniej kryjąca i będzie potrzeba więcej warstw.

3.
Nałóż pierwszą warstwę – zaleca się używanie pędzla owalnego z naturalnego włosia dla efektu struktury albo płaskiego z syntetycznego włosia, gdy zależy nam na gładkiej powierzchni.

4.
Należy dość szybko malować i unikać nakładania kolejnych warstw farby na pomalowanej powierzchni, bo mogą powstawać grudki. Jeżeli powstaną – farbę po całkowitym wyschnięciu przetrzeć papierem 400.

5.
Czas schnięcia między warstwami – teoretycznie 30 minut, ale w praktyce odczekaj godzinę, a przy meblach laminowanych odczekaj 24h. Zbyt szybkie nakładanie kolejnej warstwy grozi powstawaniem brzydkich smug lub ścieraniem się poprzedniej warstwy.

6.
Przeszlifuj pierwszą warstwę po wyschnięciu papierem powyżej 200 – jeżeli chcesz mieć gładką
powierzchnię. Możesz również szlifować dopiero po zawoskowaniu (wosk musi być suchy!).

7.
Nałóż kolejną warstwę, która powinna wyrównać kolor. Niekiedy jednak to nie wystarczy (zwłaszcza gdy powierzchnia była śliska) i potrzebna jest 3 warstwa.

8.
Wbrew obiegowej opinii malowanie farbami kredowymi nie oznacza mniej pracy niż akrylami. Wprawdzie mniej czasu poświęca się na przygotowanie mebla, jednak prace wykończeniowe z woskiem są wymagające, ale to one decydują o ostatecznym wyglądzie mebla.

Zabezpieczanie farb kredowych woskiem

Wosk jest naturalnym i najczęściej stosowanym wykończeniem po malowaniu farbami kredowymi. Są woski bezbarwne, ciemne i kolorowe. Wosk bezbarwny nieco przyciemni kolor farby, wosk ciemny sprawdza się przy zdobieniach, dodając meblowi patyny. Wosk biały pozwala na lekkie rozbielenie i stonowanie podstawowego koloru farby. Kolorowe woski pozwalają kreować kontrastowe przecierki, nawet jeśli zastosowaliśmy tylko jeden kolor farby.

Bardzo często osoby malujące farbami kredowymi nie zawracają sobie głowy szlifowaniem już zawoskowanego mebla lub jego wypolerowaniem. To błąd, bo odbiera co najmniej połowę uroku wykończeniu. Wypolerowany wosk jest miły w dotyku i na dodatek nie zbiera kurzu tak bardzo jak powierzchnia chropowata. Dekoracje mogą mieć swój „szorstki” urok, ale meble raczej nie powinny.

Kilka wskazówek dotyczących nakładania wosku:

1.
Liczba warstw. W przypadku mebli powinniśmy założyć 3 warstwy wosku, nakładane w odstępach 2-3 godzin.

2.
Wosk ciemny. Wykorzystywany jest do patynowania mebli, czyli postarzania ich poprzez przyciemnianie kącików, zakamarków, struktury mebla. WAŻNE – najpierw na farbę nakładamy jasny wosk, który stworzy twardą powierzchnię, a dopiero potem ciemny, ścierając jego nadmiar szmatką.

3.
Czym nakładać. Wosk nakładamy pędzlem – najlepiej dużym okrągłym, a następnie wcieramy flanelową lub bawełnianą szmatką cienką warstwę, ale bez nadmiernego tarcia mebla. Zwróć uwagę, czy warstwy nieroztartego wosku nie tworzą gdzieś zgrubień.

4.
Szlifowanie. W przypadku farb kredowych, inaczej niż przy akrylowych, szlifujemy mebel po zawoskowaniu i wyschnięciu pierwszej warstwy wosku. Używamy papieru powyżej 200 i delikatnie wygładzamy powierzchnię. To jest także moment na robienie przecierek.

5.
Przecierki. Na krawędziach, wypukłych elementach, narożnikach mebla delikatnie ścieramy drobnym papierem farbę, odsłaniając warstwę farby lub surowego mebla pod spodem.

6.
Polerowanie. Po nałożeniu i przeszlifowaniu wszystkich warstw wosku polerujemy miękką flanelową lub bawełnianą szmatką. Wosk nabierze delikatnego połysku a powierzchnia przyjemnej gładkości.

7.
Woskowanie (bezbarwnym woskiem) dobrze jest powtórzyć po roku, aby odświeżyć warstwę ochronną na meblu.

W opracowaniu tego poradnika korzystałam z konsultacji z Agnieszką z bloga Domowe Klimaty, Dziękuję Aga!

Być może zapytacie, czy ja maluję farbami kredowymi, czy warto wydawać tą w sumie niemałą kasę na puszkę? Co do zasady nie maluję farbami kredowymi, tzn na co dzień używam farb akrylowych, ponieważ preferuję gładkie równe powierzchnie, geometryczne formy. Nie jestem fanką stylu shabby chic, chociaż doceniam piękno i styl prowansalski, francuski. Natomiast jeżeli lubisz postarzane, stylizowane na prowansalskie meble z pewnością farba kredowa pomoże dodać meblom takiego charakteru.

Za farbami kredowymi przemawia też dotyk – jeżeli dobrze został nałożony i wypolerowany wosk, meble są niezwykle gładkie i miłe w dotyku. Akrylem tego nie osiągniemy.

Na koniec kilka moich prac z użyciem tych farb. Dotychczas pracowałam z farbami Autentico, Anie Sloan, Vittorino, Byta-yta, Amazona i Americana decor. Nie widzę zasadniczych różnic między tymi farbami, różnią się zazwyczaj gęstością – np. Vittorino jest najmniej gęsta. Być może różnice wyjdą w trwałości farby na meblu.

Pudełko na wino dla nowożeńców (klik)

Konsola z lat 60

Sekretarzyk (klik)

Farby kredowe to jednak bogactwo technik i sztuka łączenia kolorów, po inspiracje odsyłam was do sieci. Tu przykładowe stylizacje – nie są mojego autorstwa niestety…

chippy look

Pracując z kilkoma kolorami, różnej grubości warstwami farb, cykliną, skrobakami, papierem ściernym otrzymujemy efekt odrapanego, stylizowanego mebla, Metamorfoza opisana tutaj

ombre

czyli cieniowanie kolorem, najlepiej wychodzi na komodzie z szufladą (źródło)

szwedzki błękit

jak wykonać taki efekt krok po kroku tutaj

przecierki na krawędziach (klasyczna metoda shabby chic)

Sekretarzyk autorstwa Agnieszki Krawczyk dostępny tu

Potrzebujesz pigułki wiedzy? Kompaktowego opracowania, któe poprowadzi cię krok po kroku przez różne techniki odnawiania starych mebli? Zobacz ebooka, którego przygotowałam specjalnie dla osób początkujących. Zdobądź solidne podstawy i działaj, bo nic tak nie uczy jak własna praktyka!

Cztery kolory – patyczak

Woskować, czy zawoskuje się samo? Kilka słów o nowych farbach kredowych

Stoliczku – nakryj się

Farby kredowe do malowania mebli – przewodnik po typach, technikach i cenach