Jak ostrzyć cykliny do renowacji mebli?

Krąży opinia, że cykliny to jednorazowe narzędzia. Na początku działają a potem się je wyrzuca, bo stają się zbyt tępe. To oczywiście błędne założenie, bo stalowa cyklina jest niemal niezniszczalna. Jak więc ostrzyć cykliny, żeby służyły nam dłużej?

Jest wiele metod i technik i jeszcze więcej urządzeń do ostrzenia narzędzi metalowych, ale większość z nich koncentruje się na nożach ewentualnie dłutach czy siekierach. Celem jest wówczas wyprowadzenie trójkątnego ostrza. W przypadku cyklin jest nieco inaczej, ponieważ ostrzymy cyklinę w kwadrat, czyli między płaszczyznami musimy osiągnąć kąt 90 stopni. Następnie robimy na niej zadzior, czyli zawijamy cyklinę w tzw rąbek. To tyle w wielkim skrócie, przejdźmy do szczegółów.

Etapy ostrzenia cykliny

Pierwszy etap to odpowiednie wygładzanie krawędzi, tak aby były równe, gładkie i miały odpowiedni kształt. Gdy postawimy cyklinę na sztorc, widzimy że ma 3 krawędzie: dwie płaskie po bokach i jedną wąską (z reguły 0,7-1 mm). Boczne krawędzie powinny tworzyć z wąską krawędzią kąt 90 stopni, a miejsce styku powinno być ostre jak krawędź pudełka. 

Jak wygładzić krawędzie cykliny?

Metal, podobnie jak drewno, poddajemy procesowi ścierania. Trąc o odpowiednie podłoże usuwamy drobinki metalu, który w dotyku staje się gładki. Każdą z trzech krawędzi prowadzimy po materiale równolegle do podłoża, pilnując by krawędź leżała płasko. Jest to proste w przypadku płaszczyzn bocznych – kładziemy cyklinę płasko i pocieramy. W przypadku wąskiej krawędzi jest ryzyko zaburzenia równoległego ułożenia i kolebania nią na boki. Dlatego dobrze jest pomóc sobie stosując np. drewniany klocek

Jakie narzędzia do ostrzenia cyklin?

Ścierniwem do ostrzenia cyklin może być papier ścierny do metalu,  kamień szlifierski lub ostrzałka diamentowa.

Papier ścierny do metalu

Jest tani i łatwo dostępny ale wadą jest jego jednorazowość. Po zmoczeniu i naostrzeniu nawet kilku cyklin nadaje się do wyrzucenia. Kupujemy gradacje 320, 600, 1000, 5000. Naklejamy je taśmą na równe podłoże, np. kawałek sklejki, stary front, płytę meblową. Spryskujemy wodą (np. ze spryskiwacza do kwiatów) i pocieramy każdą z 3 krawędzi. Zaczynamy od najniższej gradacji i kończymy na najwyższej.

Kamień szlifierski o wysokich gradacjach

Lepiej sięgnąć po kamień wodny (są jeszcze tzw. kamienie na olej – arkansas), bo jest szybciej. Wadą kamienia jest konieczność trzymania go w wodzie, poza tym jest bardziej podatny na uszkodzenia i co jakiś czas wymaga regeneracji. Często spotykaną kombinacją gradacji jest kamień dwustronny 1000 i 3000. Zanim zaczniemy używać kamienia trzeba najpierw wyrównać krawędzie cykliny pilnikiem, co znacznie przyspieszy pracę (na kamieniu o drobnej gradacji będzie nam ciężko wyrównać krawędzie).

Ostrzałka diamentowa

Jest najszybszym i najwygodniejszym sposobem ostrzenia cyklin. Mi osobiście bardzo sprawdził się ten model ostrzałki – jest duża (wymiar 20×7,5 cm) i mieści się na niej cała cyklina. 

Sprawdzoną ostrzałkę, a także cykliny możesz kupić tutaj:

OSTRZAŁKA DIAMENTOWA – ZOBACZ

ZESTAW CYKLIN – ZOBACZ

Zaczynamy od gradacji 600 a potem 1000 i podobnie jak przy papierze – pilnujemy by pocieranie krawędzi było równolegle do podłoża.

Testowałam wszystkie typy ścierniwa do wygładzania metalu. Zaczynałam od papieru ściernego na mokro który jest najtańszym i łatwo dostępnym środkiem. Miałam także kamień szlifierski syntetyczny, ale ostatecznie najchętniej używam ostrzałek diamentowych. Proces ostrzenia jest na nich najszybszy natomiast moim zdaniem najlepszą jakość osiąga się korzystając z papieru ściernego na mokro.

Jak ostrzyć stare tępe i zużyte cykliny?

Jeżeli mamy zużytą tępą cyklinę zaczynamy od zgrubnego wyrównania jej krawędzi za pomocą pilnika do metalu. Używamy płaskiego pilnika, który ma drobne nacięcia. Jest to tak zwany gładzik numer 2 lub 3.

Najwygodniej jest umieścić cyklinę w imadle ale można też położyć pilnik na płasko. Następnie przejeżdżamy nim kilka razy:

• po wąskiej krawędzi – pilnując pod pilnikiem kątów 90 stopni po obu stronach (nie ścinamy krawędzi)
• po obu płaskich stronach również pilnując by pilnik leżał równolegle na powierzchni cykliny

Po takim zgrubym wyrównaniu krawędzi przechodzimy do kamienia lub ostrzałki diamentowej. Kończymy wygładzanie na najwyższej gradacji – przynajmniej 1000 a jak robimy to na papierze – 5000.

Jak zrobić zadzior na cyklinie

Jest to już nieco mityczna kwestia, a wiele osób podchodzi do tego jak przysłowiowy pies do jeża. W rzeczywistości jest to dość proste, ale potrzebujemy imadła i stalki. Imadło pozwoli nam na unieruchomienie cykliny na sztorc, a stalka pozwoli wykonać zgięcie blachy i utworzenie wzdłuż krawędzi tzw. rąbka. 

W moim odczuciu najlepszą stalką do zadziora jest stalka NAREX Jest dłuższa, przez co łatwo nią operować i ma bardzo dobrej jakości stal.

Łapiemy stalkę obiema rękoma i przykładamy do cykliny do jej wąskiej krawędzi. 

Kluczem do zrobienia dobrego zadziora jest użycie odpowiedniej siły, którą wyprowadzamy z barków i dość mocno naciskamy na blachę. Ważna uwaga – stalka musi być ustawiona pod odpowiednim kątem do krawędzi.

Jak ustawić kąt nachylenia stalki

• Ustaw stalkę w poprzek cykliny, prostopadle do krawędzi. Złap za oba końce. Po obu stronach mamy kąt 90 stopni 
• Przechyl stalkę w jedną stronę o około 15 stopni. Zmiana kąta pozwoli nam zadziałać odpowiednią siłą na metal i zagiąć blachę na bok. 
• Przejedź kilka razy wzdłuż krawędzi cykliny dociskając do niej stalkę. Blacha powinna delikatnie zawinąć się – będziesz to czuć dotykając krawędzi palcem.

Wiem to brzmi nieprawdopodobnie, jakbyśmy byli jakimiś amerykańskimi super heroes jednak prawa fizyki są nieubłagane. Stalka wykonana jest dużo twardszej i stali niż cyklina i jest w stanie zgiąć blachę pod naszym naciskiem.

Zadzior można robić na obie strony – wystarczy że przechylimy stalkę na drugą stronę o 15 stopni i możemy działać na drugą krawędź. Dzięki temu cyklina będzie dwustronna i dłużej będziemy mogli nią pracować.

Tak naostrzona cyklina wystarcza na około dwie godziny pracy przy intensywnym oczyszczaniu mebla, potem trzeba cały proces powtórzyć od początku czyli usunąć zadzior pilnikiem wygładzić krawędzie i zrobić nowe zadzior.

Jak ostrzyć cykliny o wyoblonym kształcie – tzw. łabędzią szyję?

Postępujemy analogicznie jak w powyższym opisie. Największą trudnością jest wygładzanie wąskiej płaszczyzny przy równoczesnym pilnowaniu, aby leżała równolegle na podłożu. Robimy to odcinkami, przesuwając cyklinę po podłożu.

Podobnie w przypadku zadziora – dość ciężko jest na początku przejechać stalką po wyoblonej krawędzi, ale można z tym sobie poradzić na dwa sposoby:

• wykonać zadzior dwuetapowo – układamy stalkę w poprzek na środku i najpierw ciągniemy ją od środka do siebie (robimy zadzior na pierwszej połówce cykliny), a następnie od środka do tyłu (druga połówka cykliny)
• prowadzić stalkę po całej krawędzi – jest to trudniejsze niż na prostej cyklinie, ale technika jest dokładnie taka sama, po prostu pamiętamy że prowadzimy stalkę po łuku a nie po prostej. Robimy zadzior na odcinku wystającym z imadła, a następnie zmieniamy ułożenie, tak aby wystawał największy brzuszek i na nim też robimy zadzior.

Często pojawia się pytanie, czy łabędzią szyję ostrzymy całą dookoła? Otóż nie, ten wewnętrzny zawijas nie jest praktycznie wykorzystywany. Najwięcej pracujemy łagodnym, najdłuższym łukiem oraz obydwoma brzuszkami. Na tych odcinkach skupiamy uwagę, a wcięcie pod małym brzuszkiem zostawiamy w spokoju.

Czym zrobić zadzior na cyklinie?

Są do tego dedykowane narzędzia, tzw. obciągacze do cyklin lub stalki. Trzeba jednak pamiętać, że stalka musi mieć gładką powierzchnię, bez karbowanych rowków. Ja korzystam ze stalki firmy Narex, ponieważ jest wystarczająco długa. Pozwala w pewny i bezpieczny sposób ustawić ją na cyklinie i wciąż jest sporo miejsca na manewry. Zbyt krótkie stalki wymagają większej uważności, żeby się nie skaleczyć.

ZOBACZ POLECANĄ STALKĘ NAREX