Stolik 640 b – dlaczego i jak warto go ratować?

Stolik 640 b wszedł już na stałe do panteonu gwiazd mebli z epoki PRL. Nie każdy zna jego oficjalny numer i historię produkcji, ale zdecydowana większość sympatyków vintage zapewne kojarzy gościa z wyglądu. Bardzo charakterystyczna, nieco przysadzista sylwetka, zaokrąglone boczki, fikuśne szufladki, strzeliste nogi, do tego dekoracyjny fornir i rozmiar w sam raz do małych powierzchni. 

Pierwotnie zaprojektowany jako stolik pod radio – dziś, w epoce streamingu i telefonów – awansował do roli konsolki w przedpokoju, stolika nocnego, szafki pod umywalkę czy kwietnika. 

Stolik zaadoptowany przeze mnie pod umywalkę w toalecie.

Stolik odnowiony przez Agatę z @gratyagaty.

Karny stolik 640 b

Na tle wielu anonimowych projektów epoki PRL ten stolik wyróżnia się ciekawą historią. Wprawdzie nie znamy projektanta ale wiemy co nieco o samej produkcji mebla. 

Po pierwsze, okres produkcji to lata 50, czyli w czasach, kiedy jeszcze pamiętano przedwojenne wzornictwo i nawiązywano do okresu międzywojennego. Jest wiele podobieństw do stylu art deco i często tak określa się stylistykę tego modelu – głównie decyduje o tym dekoracyjny fornir, kształt szuflad i zaokrąglenia na bokach. Stolik był produkowany aż do lat 70 i cieszył się dużą popularnością, stąd dziś jest stosunkowo łatwo dostępny w drugim obiegu.

Po drugie, stolik był produkowany w Koronowie w zakładzie karnym. Jak czytamy w encyklopedii vintage,  Przedsiębiorstwo Obróbki Drzewa nr 7 dzieliło adres z zakładem karnym i realizację tych stolików zlecano więźniom. Zakład karny w Koronowie istnieje do dziś i są tam podobno wciąż ślady tej działalności w postaci pracowni plastycznej.

Oprócz tego modelu zakłady karne pod postacią Przedsiębiorstw Obróbki Drzewa produkowały także dwa inne popularne modele:

Stolik 640 b przykłady renowacji i stylizacji

Stolik często pojawia się na warsztatach u mnie w pracowni. Także w internecie łatwo natknąć się na jego metamorfozę – zarówno w wersji klasycznej jak i nieco bardziej stylizowanej.

Zawsze gdy zrobimy w pracowni lub na warsztatach renowację tego mebla, wszyscy zachwycają się pięknem orzechowego, dębowego czy jesionowego forniru  – bo właśnie w tych gatunkach można go spotkać najczęściej.

Dyskretnymi zabiegami upiększającymi są:

Tapetowanie dna szuflad – stare szuflady miały dna ze sklejki, a ta nie jest wdzięcznym materiałem do doczyszczenia. Maskujemy więc często ślady po atramencie, mazakach i inne dziwne plamy.

Większą ingerencją stylistyczną będzie malowanie nóg, dolnego blatu, szuflad albo – w najbardziej ekstremalnej wersji – przemalowanie całości farbą. Ja sama na potrzeby książki wprowadziłam czarne akcenty na nogach i blacie – wtedy nie miałam już czasu na naprawy, a malowanie było sposobem na maskowanie zaszpachlowanych ubytków. dziś raczej jestem zwolennikiem klasycznej renowacji.

Stolik wykonany przez uczestniczkę na warsztatach z Majsterkami

Ciekawa dekoracja zrobiona przez Asię z @instytutdesignu

Bardzo oryginalna metamofroza stolika zrobiona przez Kasię

Całkowita zmiana stylu stolika – autorka Monika @wdziupliwiewiorki

Renowacja forniru na stoliku 640 b

Niestety wiele z tych stolików nie przetrwało ziomowania w piwnicy czy na balkonie, ani też rozlanych herbat albo wody z kwiatków. Stoliki trafiają do renowacji w złym stanie, z poodrywanym lub wybrakowanym fornirem, licznymi plamami po wodzie lub przebarwieniami od słońca. 

Czy warto ratować stary fornir i podjąć się jego naprawy? Zdecydowanie tak! 

Oto kilka przykładów ubytków na nogach stolika. Najczęściej w dolnej części fornir uległ oderwaniu. Te naprawy nie są takie trudne i można je zrobić samemu w domu.

Niekiedy bywają na nim poważniejsze uszkodzenia blatu, którego fornir rozpękał bądź uległ wybrzuszeniu. Do tego wymagane jest użycie specjalnego kleju i nieco więcej czasu na schnięcie, a potem obróbkę powierzchni.

Naprawa uszkodzonego forniru – wprowadzenie

Uszkodzenia forniru mogą być mniejsze lub większe i dobór metody naprawy zależy od kilku czynników. Do dyspozycji mamy takie metody jak szpachlowanie, robienie wstawek, poklejanie spęknięć i wybrzuszeń, całkowita wymiana forniru.

Mocno zniszczony fornir, gdzie na powierzchni mamy ubytki na poziomie 20% i więcej najlepiej wymienić. Zbyt wiele łat nie będzie dobrze wyglądać, a czas pracy, który w to włożymy będzie nieadekwatny do efektów. 

Fachowo mówi się na takie uszkodzenia odszczypany fornir. To brakujące kawałki okleiny, z reguły na krawędziach blatu, na nogach, w miejscach wyoblonych. Najlepszą metodą naprawy będzie zrobienie w to miejsce wstawki z forniru. Dlaczego nie szpachla? Ponieważ szpachlówka lepiej się sprawdzi na wąskie szczeliny i pęknięcia. Na płaskich, szerszych niż 4-5 mm ubytkach stworzy widoczną plamę, którą ciężko zintegrować wizualnie ze starym fornirem.

Skąd brać fornir?

Dla dobrego finalnego wyglądu naprawy kluczowe znaczenie ma dobór forniru. Idealnie byłoby zrobić “przeszczep” z innego starego mebla. Czasami udaje się pobrać kawałek forniru z niewidocznej części tego samego mebla – w tym stoliku fornirowano spód – odwróć szafkę i poszukaj deski zamykającej dół, tuż przy wyoblonej części. Jeżeli uda ci się oderwać kawałek okleiny to szanse na ładną wstawkę rosną!

Jeżeli nie ma skąd pobrać forniru trzeba skorzystać z nowych kawałków. Ja kupuję pojedyncze liście na allegro. Szukam najpierw odpowiedniego gatunku, a potem przeglądam liście szukając odpowiedniego usłojenia i koloru. Czasami jeżdżę do hurtowni forniru, w której niektóre gatunki również są sprzedawane na liście a nie na paczki. Inną metodą jest zakup wzorników forniru – mamy wtedy duży wybór wielu gatunków.

Naprawianie forniru to temat rzeka. Nie da się tego opisać w jednym poście, dlatego potraktujmy ten materiał jako wprowadzenie, a w kolejnych zajmiemy się tematami:

• naprawiania ubytków
• oczyszczania forniru
• usuwaniem plam
• zabezpieczaniem powierzchni.

Dołącz do newslettera, aby nie przegapić kolejnych wpisów!

Masz swój stolik po renowacji? Oznacz mnie na Instagramie, a ja chętnie pokażę go światu.

Jeżeli chcesz zabrać się za renowację stolika, ale boisz się zrobić to samodzielnie, dołącz do warsztatów. Aktualny grafik znajdziesz tutaj.